ديد کلي
آينه‌هاي معمولي را که سطح آنها مسطح است آينه تخت مي‌نامند. در واقع اين آينه‌ها شيشه‌هايي هستند که يک طرف آنها جيوه‌اندود شده است. هنگامي که روبروي آينه‌اي مي‌ايستيد، خودتان را در آينه مي‌بينيد، يا اگر تصاوير اطراف آب ، در آب قابل مشاهده است، به اين علت است که از سطح آينه يا آب نورها بازتاب پيدا مي‌کنند و به چشم مي‌رسند. آنچه در آينه ديده مي‌شود، تصوير شي مقابل آينه است. آيا تاکنون تصوير درختان يا منظره‌هاي اطراف يک استخر آب را در سطح آب مشاهده کرده‌ايد؟
چگونگي تشکيل تصوير در آينه تخت
هنگامي که يک شي که در روشنايي واقع است، در مقابل آينه تخت قرار مي‌گيرد، از هر نقطه جسم پرتوهاي نور به آينه مي‌تابند. اين پرتوها پس از بازتاب از آينه به چشم مي‌رسند، مثل اينکه پرتوها از نقطه‌اي که در پشت آينه واقع است، به چشم مي‌رسند. اين نقطه همان نقطه تقاطعي است که در آن امتداد پرتوهاي بازتابشي به چشم ، در پشت آينه ، به هم مي‌رسند و آن نقطه ، تصوير نقطه‌اي نقطه انتخاب شده از جسم ناميده مي‌شود. به اين ترتيب مي‌توانيم تصوير هر نقطه ديگري از جسم را به کمک حداقل دو پرتو که از آن نقطه به آينه مي‌تابند، مشخص کنيم.
ويژگي تصوير در آينه تخت
• اگر واقعا در پشت آينه نقطه نوراني وجود داشت و پرتوهايي از آن به چشم مي‌رسيد، آن پرتوها مانند پرتوهايي بودند که از سطح آينه به چشم رسيده‌اند. به همين سبب انسان تصور مي‌کند نقطه نوراني جسم در پشت آينه است. نقطه نوراني پشت آينه تصوير مجازي جسم ناميده مي‌شود. تصوير مجازي از برخورد امتداد پرتوهاي بازتاب حاصل مي‌شود.
• در آينه تخت طول تصوير با طول شي برابر است.
• تصوير در آينه تخت نسبت به جسم ، مستقيم است.
• تصوير در آينه تخت داراي واروني جانبي است، بطوري که اگر کتابي را در مقابل آينه قرار دهيد، نوشته‌هاي کتاب که قبلا از راست به چپ قابل خواندن بود، اکنون از چپ به راست قابل خواندن است.
دوران آينه تخت
اگر شعاع تابش ثابت بماند و آينه را حول محوري واقع در سطح آن به اندازه ? دوران دهيم، شعاع بازتابش به اندازه 2? دوران مي‌کند.
انتقال آينه
• اگر آينه تخت به موازات سطح خود به اندازه L منتقل شود، تصوير به اندازه 2L منتقل مي‌شود.
• اگر آينه‌اي با سرعت V به جسمي نزديک يا از آن دور شود، تصوير با سرعت 2V به جسم نزديک يا از جسم دور مي‌شود.
• اگر جسم با سرعت 'V به آينه نزديک يا از آن دور شود، تصوير با سرعت '2V به جسم نزديک يا از جسم دور مي‌شود.
• اگر جسم با سرعت 'V به آينه نزديک يا از آينه دور شود، تصوير با سرعت 'V نسبت به جاي اوليه خود نسبت به آينه حرکت مي‌کند، ولي با سرعت '2V نسبت به جسم حرکت مي‌کند.
آزمايش
يک شيشه را بطور ايستاده روي ميز نصب کنيد. دو شمع مشابه را در طرفين شيشه قرار دهيد. پس از آنکه يکي از شمعها را روشن کرديد، از طرف شمع روشن به شيشه نگاه کنيد. شمع خاموش و تصوير شمع روشن را در شيشه خواهيد ديد. شمع روشن را جابجا کنيد، با اين کار تصوير آن جابجا خواهد شد.
اين شمع را آنقدر جابجا کنيد تا تصوير شمع روشن بر شمع خاموش منطبق شود، در اين صورت در شيشه فقط يک شمع و آن هم روشن ديده مي‌شود. اگر فاصله بين هر کدام از شمعها تا شيشه را اندازه بگيريد، با هم برابر خواهند بود، گويي جسمي را در مقابل آينه قرار داده‌ايد و تصوير آن در فاصله‌اي برابر در پشت آينه تشکيل شده است.
منبع: دانشنامه رشد/خ