چگونه مي‏توان با ائمه به راحتي ارتباط برقرار كرد و در خواب با آن‏ها سخن گفت؟
هرگونه ارتباط محبت‏آميز و قلبي بر معرفت و شناخت مبتني است . اگر عشقي بر اثر يك آشنايي و ديدار زودگذر حاصل شود، احتمال زوال و فروپاشي‏اش بسيار است، چنان كه با ملاقات نكردن طرف مقابل يا ديدن يك حالت و يا حركت ناپسند از وي، علاقه برمي‏گردد و احيانا به تنفر تبديل مي‏شود؛ ولي محبتي كه بين دو يار قديمي يا دو همسر پس از مدت زماني ايجاد مي‏شود - چون بر معرفت و شناخت روحيات اخلاقي و ويژگي هاي شخصي دو طرف است - به راحتي گسسته نمي‏شود . علاقه و محبت قلبي به اهل بيت (ع) اگر پس از معرفت مقام و جايگاه ايشان (ع) به دست آيد، هيچ گاه زائل نشده، هر لحظه فزوني مي‏يابد و مؤمن را به فلاح و رستگاري و همنشيني با ائمه اطهار (ع) در دنيا و آخرت مي‏رساند . نخستين گام در راه پيوند با اين بزرگان معرفت و شناخت جايگاه آنان در هستي است . زيارت جامعه كبيره كه از امام هادي (ع) روايت‏شده، يكي از بهترين متون درباره امام‏شناسي است، در فرازهايي از اين زيارت آمده است:
سلام بر دعوت‏كنندگان به سوي خدا و راهنمايان به سوي آنچه رضايت‏خدا در آن است، كاملان در محبت الاهي و اخلاص ورزندگان در توحيد خدا و اظهاركنندگان امر و نهي خدا . . . خداوند شما را براي علم خود برگزيد و براي غيب و نهان خود رضايت داد و براي سرورانش انتخاب كرد . . . خداوند شما را از گناه و ناپاكي دور گردانيد و از فتنه‏ها ايمني بخشيد، پس شما هم او را بزرگ داشتيد و ذكرش را ممتد گردانيديد و به خاطر او در آشكار و نهان مردم را نصيحت كرديد و به راه راستش رهنمون شديد و جان هايتان را در راهش فدا كرديد و بر مصائبي كه در راهش فرود آمد بردباري ورزيديد . پس هر كس از شما روي گرداند از دين فارغ شد و هر كس همراه شد به مقصد رسيد و حق همراه شما و در شما و از شما و به سوي شما است . بازگشت‏خلق به سوي شمااست، حساب آن بر عهده شمااست . هر كس شما را دوست دارد خدا را دوست داشته است و دشمن شما دشمن خدااست . شما صراط و راه قديم خدا هستيد، هر كس به سوي شما آمد نجات پيدا كرد و هركس روي گردانيد هلاك گشت . خوشبخت كسي كه با شما دوستي كرد و نگون بخت كسي كه با شما دشمني ورزيد . هر كس پيرو شما شد بهشت جايگاه او و هر كس با شما مخالفت كرد دوزخ منزلگاه او است . هر كس شمارا انكار كرد كافر و هر كس با شما جنگيد مشرك است . . . . كلام شما نور و امرتان رشد و وصيت‏شما تقوا و كارتان خير وعادت شما احسان و روش شما كرم است . هر كس آهنگ خداي كند از شما مي‏آغازد و هر كس متوجه او باشد شما را اراده مي‏كند . من ثنا و وصف شما را نمي‏توانم برشمارم . به خاطر شما است كه قطرات باران فرو مي‏ريزد و به جهت‏شما غصه‏ها برطرف مي‏گردد و مشكلات و خطرات زايل مي‏شود . . . .» بر اساس روايت موجود، خداوند متعال چهار هزار سال قبل از خلقت‏حضرت آدم (ع) اين ذوات مقدس را به صورت نوراني آفريد و نام آن‏ها را در ساق عرش نمايان ساخت . (2) تمام موجودات و ملائكه با اين ذوات نوراني آشنا بودند؛ چنان كه آدم (ع) پس از ارتكاب خطا و اخراج از بهشت‏برزخي براي استغفار با توسل به نام اين بزرگواران توبه كرد . روايات نشان مي‏دهد خداوند براي جريان فيض خود در ميان موجودات و ساختن الگو براي انسان كامل و تشويق ديگران براي رسيدن به اين مقامات، اين ذوات مقدس را آفريده و معرفت آنان را به مقام نورانيتشان همان معرفت‏خود و معرفت‏خود را همان معرفت مقام نورانيت آنان دانسته است . (3) شايد ذكر اين مقامات و فضائل از نظر اهل سنت و پيروان ساير مذاهب غلوآميز و افراطي باشد، ولي در منابع شيعي اثبات شده است . افزون بر اين، انسان مطابق فطرت خود در مي‏يابد بين خداوند رب‏الارباب كه وجود مطلق و مطلق وجود است و انسان خاكي و ناسوتي كه تمام رفتار و كردارش مطابق خلقتش ظلماني و تيره است‏سنخيت و تناسبي نيست و رسيدن اين دو به هم بدون وجود واسطه‏اي كه نشاني از هر دو وجه نورانيت و ظلمانيت داشته باشد، ناممكن است . ائمه اطهار (ع) كه جنبه ملكوتي بسيار قوي و فعال دارند و در عين حال همانند ساير مردم زندگي مي‏كنند، واسطه بين خدا و مردم به شمار مي‏آيند، همانند پادشاهي كه به خاطر فاصله بسيارش با مردم عادي با آنان ارتباط ندارد و براي ارتباط مردم با خود واسطه‏ها و نمايندگاني قرار مي‏دهد .
بي ترديد موجوداتي چنين گرانقدر بايد شناخته شوند تا مردم از مزاياي ارتباط با آن‏ها بهره برند؛ ارتباطي كه با به كار بستن توصيه‏هاي زير مستحكم‏تر و پربارترمي شود:
1 . ايجاد معرفت و شناخت از طريق مطالعه تاريخ زندگي و جريان‏هاي سياسي معاصر معصومان (ع) و سخنان حكمت‏آميز، ادعيه و زيارات و روايات مرتبط بافضائل و مناقب آنان .
2 . توسل و توجه به بارگاه قدس امامان (ع) در زمان ها و مكان هاي خاص و شادماني در ايام ولادت آنان و غمناك شدن در ايام شهادتشان
3 . ايجاد سنخيت روحي بين خود و آنان از طريق تهذيب نفس، ترك معاصي، انجام واجبات و نزديكي هر چه بيش تر به خداوند متعال
در خصوص ديدن ائمه در خواب و سخن گفتن با ايشان، در مفاتيح الجنان دعاها و دستورهايي نقل گرديده است . البته تحقق اين امور به طهارت معنوي و صفاي نفس بستگي دارد و بدون قابليت‏هاي لازم چه بسا موفقيت‏حاصل نشود . طبيعي است چنين آرماني تنها در پرتو تقوا، طهارت نفس و ارتباط وثيق قلبي با خدا و ائمه اطهار (ع) به دست مي‏آيد .
ما همواره بايد در پي آن باشيم كه امامان الاهي خود را هر چه بهتر و بيش تر بشناسيم و با شناخت و عمل به وظايف خود در برابر آن حضرات، ايشان را از خود خشنود سازيم . رسيدن به چنين جايگاهي انسان را نزد آنان محبوب مي سازد و اين از زيارت آنان در رؤيا بسي ارجمندتر است . در موقعيت كنوني، بزرگ‏ترين وظيفه شيعه آن است كه با تمام توان در راه شناخت و شناساندن و احيا و ترويج فرهنگ اسلام ناب محمدي (ص) بكوشد . (4)